Luisteren naar het lichaam

 In Publicaties

Luisteren naar het lichaam.

Ton van der Heiden en Peter van Dommelen werken beiden al zeven jaar, ieder in hun eigen praktijk met een ongebruikelijke onderzoeksmethode om uiteindelijk ten volle gebruik te kunnen maken van het zelfgenezend vermogen van het lichaam. Met zeer verrassende resultaten.

Tekst: Eric Schoones

Zoektocht
Na jaren van studie: aanvankelijk fysiotherapie, manuele therapie en later osteopathie aan de I.A.O. wisten Ton en Peter vooral ‘wat anderen vertelden’. Ze waren echter op zoek naar een meer fundamenteel ‘weten’. Een cursus van Hanneke Nusselein bij de Panta Rhei, bleek een eerste stap in die nieuwe richting.

Peter: “Dat was heel bijzonder. Ze legde haar hand op de bovenarm van de patiënt en voelde problemen elders in het lichaam. Ze nam veel meer waar dan wij. Dat was echt een eyeopener.” Doorverwezen naar het Sutherland Cranial College in Londen, waar opvallend weinig Nederlandse osteopaten studeren, vonden ze een evenwicht tussen wetenschappelijk onderzoek en de training van het palpatoir en perceptief vermogen. Gaandeweg werd hun respect voor het lichaam – zo ingeprent op het I.A.O. – groter en groter, vooral door de boeken van Rollin Becker en William Garner Sutherland, die beiden het lichaam beschrijven als ‘the silent partner, who knows best’.

Ton: “De boeken van Sutherland en Becker zijn klassiekers die je als osteopaat moet lezen, verplichte kost!”

Peter: “Deze inzichten brachten ons dichter bij wat Andrew Taylor Still in zijn autobiografie beschrijft: ‘Cause and effect are perpetual’ en uiteindelijk bleek het lichaam ons hier te helpen bij het vinden van oorzaken en bij het begrijpen van het probleem van de patiënt, daar begint immers altijd de genezing.”

Jean-Pierre Barral
Alle stukjes van de puzzel vielen op hun plaats tijdens een cursus ‘Emotional Release’ van Jean-Pierre Barral, ook bij Panta Rhei. In zijn optiek heeft ons hele lichaam een geheugen. Alle gebeurtenissen worden in het lichaam opgeslagen, het cellulair geheugen speelt hierin een rol. ‘Only tissues know.’ Letsels kunnen ontstaan door energetische trauma`s (mechanisch of door straling), emotionele trauma`s (angsten, verdriet, schuldgevoel, onmacht, woede, etc.) of biochemische belastingen (door bacteriën, virussen, parasieten of door blootstelling aan bijvoorbeeld lood, cadmium, zink of inkt). Dit letsel kan geactiveerd worden door een herhaling van het letsel of door een specifieke ‘reminder’: zintuiglijk waargenomen informatie die een grote rol speelde ten tijde van het ontstaan van het letsel, bijvoorbeeld de geur van vis bij een voedselvergiftiging.

Informatie van het lichaam
Vervuld van een groot ontzag voor de Franse meester – ’de leemte tussen zijn schier oneindige kennis, vaardigheden en ervaring en ons leek onoverbrugbaar’ – gingen Ton van der Heiden en Peter van Dommelen zelf aan de slag met de inzichten van Barral. De techniek, geen groot keukengeheim, bleek even eenvoudig als onverklaarbaar. Hoe onwaarschijnlijk de methode ook leek op het eerste oog, Ton en Peter vonden gaandeweg meer en meer bevestiging dat ze op het juiste spoor zaten.
Ton: “Het is de kunst om informatie uit het lichaam te halen. Het lichaam draagt immers alle informatie bij zich. Jean-Pierre Barral zei dat het lichaam reageert op vragen die de behandelaar in gedachten stelt. Je maakt contact met de patiënt middels een handvatting aan het hoofd en de reacties op de vragen die je in gedachten stelt, onhoorbaar voor de patiënt, zijn weliswaar subtiel, maar goed waarneembaar met de handen. Zo werk je een bepaalde volgorde van ja/nee vragen af en al deducerend rolt er een diagnose uit: een compleet verhaal, de relevante structuur en de verklaring waarom deze structuur zich zo gedraagt.” Hoe het lichaam precies reageert kunnen ze niet rationeel verklaren, het is wel zo dat Andrew Taylor Still er al over schrijft.

Peter: “Hij zei: ‘je hebt geen medium nodig, je hoeft je alleen maar open te stellen voor de informatie die het lichaam kan geven’ en W.G. Sutherland zei: ‘The only thing I did, I pulled a curtain away for further vision’. Er is meer informatie uit het lichaam te halen dan louter bewegingsverlies.”

Pim van Lommel
In de afgelopen jaren stuitten Peter en Ton vaak op onbegrip.

Ton: “Dat is jammer want als je er met een ‘open mind’, zonder vooroordelen, naar kijkt – trouwens ook de voorwaarde voor elke vorm van wetenschap – dan is er veel te ontdekken. Er zijn talloze linken met andere disciplines en onderzoeken, bijvoorbeeld met het ‘eindeloos bewustzijn’ waarover Pim van Lommel een zeer inspirerend boek schreef. Still heeft ook veel ontdekt waar zijn tijdsgenoten kennelijk nog niet klaar voor waren. Sutherland refereert hier regelmatig aan. Ook Goethe schreef over de juiste waarneming, de basis voor een zuiver voelen.”

Peter: “Deze manier van onderzoeken, het goed aanvoelen van hoe het lichaam reageert, is een kwestie van training. Je kunt het vergelijken met een dirigent die hoort wanneer één van zijn tachtig orkestleden een fout maakt, of een wijnkenner die je precies kan vertellen waar een wijn vandaan komt en van welke oogst hij afkomstig is.”

Controle
Alle osteopaten zijn op zoek naar het primaire letsel, maar ook al bestaat er eensgezindheid over de onderzoeksmodellen, de diagnoses pakken vaak heel verschillend uit. Vandaar de behoefte aan een controlemiddel, wat Ton en Peter in de werkwijze van Barral op een heel opmerkelijke manier kregen aangereikt, een methode die ze nu al zeven jaar met heel verrassende uitkomsten toepassen.

Peter: “Barral deduceerde op de cursus, ook met ja/nee vragen niet alleen de plaats van het emotioneel letsel, maar ook het jaartal waarin het letsel ontstond.”

Ton: “Dat is essentieel in ons onderzoek. Naast het vinden van de locatie van het primair letsel, vinden we ook het jaar waarin het primair letsel is ontstaan. De patiënt kan heel vaak bevestigen dat in dat bewuste jaar een ingrijpende gebeurtenis heeft plaatsgevonden, relevant voor het ontstaan van de klachten. Dat is het mooie van deze methode. Wij voelen alleen dat er iets moet zijn gebeurd in een bepaald jaar en de patiënt komt met zijn eigen verhaal, met details die wij onmogelijk kunnen weten.”
Ton en Peter zien hier een duidelijke meerwaarde, een bevestiging van de gestelde diagnose, omdat de oorzaak van het primair letsel en het tijdstip waarop het ontstond onlosmakelijk verbonden zijn met het letsel.

Peter: “Als je die verhalen hoort dan wil je ook niet meer anders werken, elke patiënt heeft een uniek en complex verhaal, ik noteer ze dagelijks.”
Taal speelt daarbij geen enkele rol.

Ton: “Ik heb in China mensen behandeld, patiënten die louter Chinees spraken en waarmee ik alleen middels een tolk kon praten. De non-verbale communicatie met het lichaam van deze patiënten was echter geen probleem.”
Welke therapie vervolgens wordt gehanteerd is geheel aan de behandelaar: mobilisaties, HVT technieken, fasciale technieken of een biodynamische benadering.

Respect
Aan de basis van deze methode ligt een groot respect voor het lichaam, voor de natuur in het algemeen.

Ton: “Het is heel riskant gebleken om te veronderstellen dat je als behandelaar precies kunt weten wat er zich in het lichaam afspeelt. Door studie en ervaring kom je een heel eind, maar je weet nooit zoveel als het lichaam zelf, daarom luisteren wij liever naar het lichaam. Oog in oog met het eindeloos bewustzijn past alleen bescheidenheid.”

Peter: “We doen als behandelaar in ons onderzoek bewust een stapje terug, want het lichaam vertelt altijd de waarheid, in tegenstelling tot de patiënt die soms bewust of onbewust informatie verzwijgt.”

Ton: “Het brein vergeet veel, het lichaam niet. Je kunt je daarom geen betere gesprekspartner wensen, want het lichaam is overal bij aanwezig geweest. Het lichaam vertelt altijd de waarheid, ingegeven door de drang naar genezing.” Het lijkt wel alsof het lichaam een eigen agenda heeft los van onze geest?

Ton: “Ja, en ik vermoed dat het nog veel gecompliceerder ligt. Er is een continue informatie uitwisseling tussen diverse niveaus. Andrew Taylor Still gebruikt de begrippen ‘matter’, ‘mind’ en ‘motion’. Kwantumfysicus David Bohm heeft het in zijn boek ‘Wholeness and the Implicate Order’ over ‘implicate and explicate order’ en bioloog Rupert Sheldrake oppert de invloed van morfogenetische velden.”

Peter: ”Hier houden wij ons vast aan wat Still ‘matter’ noemt, waarbij de informatiestroom uit de ‘mind’ en dan bedoel ik niet de ‘mind’ van de hersenen, maar de kennis vanuit het lichaam, cruciaal is om inzicht te krijgen in het gedrag van datzelfde lichaam.”

Genezing
Ton en Peter zijn dankbaar dat ze met deze techniek mogen werken.

Peter: “Hier past weer bescheidenheid, want het is uiteindelijk het lichaam, de patiënt zelf, die de genezing realiseert, wij helpen alleen om het proces in gang te zetten en daar hebben we samen met de patiënt vaak een heel goed en dankbaar gevoel bij.”
Ook hebben ze opmerkelijke ontdekkingen gedaan.

Ton: “Bijvoorbeeld over het grote belang van het lymfesysteem: ‘Finer nerves dwell with the lymphatics than the eye can see’. Dit lijkt een evidente rol te spelen bij bijvoorbeeld allergieën, het chronisch vermoeidheidssyndroom, fibromyalgie of het ontstaan van een gonarthrosis / arthritis.
Zo hebben we ook veel geleerd over de diverse emotionele centra. We kunnen ons nu ook helemaal vinden in de uitspraak van John E. Upledger, dat bepaalde emoties altijd een voorkeur schijnen te hebben voor bepaalde structuren. Bijvoorbeeld de emotie doodsangst nestelt zich graag in de nieren.”
Maar terug naar het meest wezenlijke in het onderzoek, de factor tijd. Ton: “Met de tijdsbepaling van het ontstaan van het primair letsel en de activering soms jaren later door bepaalde gebeurtenissen, komen we dichter bij een antwoord op de belangrijkste vraag, namelijk naar het waarom van bepaalde klachten die zich in een mensenleven op bepaalde momenten opnieuw manifesteren. Doordat we met de controle van de jaartallen daar voor patiënt ook een plausibele verklaring aan kunnen geven brengt dat voor de patiënt veel rust, begrip voor de klacht en motivatie om zelf actief te werken aan het genezingsproces, ook als het om een andere levensstijl vraagt.”

Ton van der Heiden en Peter van Dommelen komen graag in contact met lezers, juichen een uitwisseling van gedachten over dit onderwerp toe en zouden graag hun ervaringen aan geïnteresseerden overdragen, mogelijk in een cursus. Zij horen het graag van U.

Uit magazine “De osteopaat”, maart 2010. Publicatie Ton van der Heiden D.O.-M.R.O. en Peter van Dommelen D.O.-M.R.O., B. Sc.

 

Zes concrete gevallen opgetekend door van Peter van Dommelen en Ton van der Heiden:

Een man van 29 jaar heeft al vanaf de middelbare school een aantal dagen per week frontale hoofdpijn, soms met een heftige migraine. De hoofdpijn ontstaat al bij het opstaan. Het gevonden primaire letsel is de arachnoïdea frontaal ter hoogte van de Crista Galli van het os ethmoidale en volgens het onderzoek het gevolg van een ontsteking op achtjarige leeftijd. De patiënt bevestigt de gevonden datering: op achtjarige leeftijd kreeg hij de bof met een hersenvliesontsteking tot gevolg.

Een vrouw van 74 jaar heeft sinds twee maanden last van haar rechter heup en pijn ter hoogte van het rechter sacroïliacaal gewricht met uitstraling naar de rechter lies. Het geconstateerde primaire letsel zit in een spanning van het kapsel van de rechter nier, ontstaan op basis van een emotionele gebeurtenis vier jaar eerder, die twee maanden voor het onderzoek werd getriggerd. De patiënte bevestigt dat ze vier jaar geleden in doodsangst verkeerde toen ze veel bloed verloor bij een klaplong na een val. Twee maanden geleden verkeerde ze in een vergelijkbare situatie, de herinnering gaf haar weer dezelfde doodsangst.

Een vrouw van 58 jaar komt in de praktijk met sternale pijn ter hoogte van de aanhechting van de vierde, vijfde en zesde rib links en rechts. De huisarts constateerde een verhoogde bloeddruk. Het primaire letsel werd gevonden in het pericard en het onderzoek wees naar een emotionele gebeurtenis in 1986, welke twee weken voor het onderzoek werd geactiveerd. De patiënte vertelt over haar echtscheiding in 1986, na een periode van ontrouw van haar echtgenoot, hetgeen haar veel hartzeer gaf. Twee weken voor het onderzoek bracht een ontmoeting met haar ex opnieuw herinneringen aan haar echtscheiding.

Een meisje van 15 jaar klaagt over vrij frequente occipitale hoofdpijn en kan daardoor regelmatig niet naar school. Onderzoek brengt een primair letsel aan het licht in de intra-craniale arachnoidea, 7e octant links, ontstaan door een hoofdletsel met een emotionele lading op vierjarige leeftijd. Kort voor het ontstaan van de klachten is deze gevoeligheid weer opgerakeld. Haar moeder vertelt dat ze op vierjarige leeftijd op een zwarte, ijzige piste door een man ondersteboven was geskied. En, niet onbelangrijk, door haar vader, zelf skileraar, meteen weer de piste opgestuurd was om de angst te overwinnen. De klachten werden getriggerd door een felle ruzie met haar vader over een geplande skivakantie.

Een man van 39 jaar klaagt al jaren over chronische vermoeidheid en allergie. Het primaire letsel zit in het lymfeweefsel aan de mediale zijde van het rechter oog in de rechter oogkas, veroorzaakt door een chemische overbelasting van dit oog op twaalfjarige leeftijd. Patiënt vertelt dat zijn ouders achter in de tuin een autospuiterij hadden. Er werd ook buiten op het gras gewerkt, waar patiënt toen veel speelde. Op zijn twaalfde kreeg hij een klap met een koperen buis tegen zijn rechter oogkas. Kort daarna had hij een felle, voor de huisarts onverklaarbare, aanval van hoge koorts.

Een jongen van 10 jaar met concentratieproblemen, matige lees- en rekenprestaties, kan slecht in- en doorslapen en wordt regelmatig ’s nachts onbegrepen, huilend wakker. Het primaire letsel zit in het emotioneel centrum in de 5e octant van de rechter hemisfeer, belast met een negatieve emotionele ervaring op zevenjarige leeftijd. Navraag bij moeder leert dat hij op die leeftijd ooggetuige is geweest van een zwaar ongeluk van zijn broertje, die gegrepen werd door een auto.